Quá tải bệnh viện nảy sinh không ít những hệ lụy khiến người bệnh đã khổ càng khổ hơn, đằng sau đó là những tiêu cực vô hình, những loại “phí dịch vụ” bất hợp lý và mất công bằng. Nguy hiểm hơn là mỗi năm có không dưới 600.000 bệnh nhân bị biến chứng nhiễm trùng bệnh viện.

Khi bác sĩ nuôi... “cò”

Gần đây không ít bệnh nhân phản ánh bác sĩ S. ở bệnh viện N. sau mỗi lần khám đều đưa namecard ghi địa chỉ phòng mạch tư và kèm theo câu nói: “Có trở bệnh đến chỗ tôi xem kỹ lưỡng, vô bệnh viện phải chờ đợi, khổ thêm”. Tình trạng bác sĩ có phòng mạch tư lôi kéo bệnh nhân đã phổ biến từ lâu nhưng rộ lên trong những năm gần đây, khi bệnh viện quá tải nghiêm trọng. Chính vì vậy, có trường hợp bệnh nhân thắc mắc: “Sao bác sĩ khám cho em nhanh thế?” liền nhận được câu trả lời: “Muốn lâu, kỹ về phòng mạch chứ còn biết bao bệnh nhân chờ đợi ngoài kia”.
Chị Nguyễn Thị Ngọc H. (quận 7, TPHCM) đưa con đến khám tại BV Nhi đồng 2 không khỏi bực bội: “Bác sĩ chỉ hỏi bị làm sao rồi cầm ống nghe phổi, cầm cái que xem họng đứa nhỏ. Thao tác tổng cộng chưa tới 3 phút”. Một bác sĩ không giấu giếm: “Đúng chuẩn ít nhất mỗi ca khám phải từ 10 phút trở lên nhưng mỗi ngày khám tới cả 100 ca sao đủ giờ?”.

Do cung không đủ cầu nên phát sinh nhiều tiêu cực. Tại BV Da liễu TPHCM, thường xuyên xuất hiện “cò” ngay trước cổng bệnh viện để chèo kéo người bệnh. Tại BV Đại học Y Dược TPHCM, “cò” còn lân la bán số thứ tự… khám bệnh cho bệnh nhân với giá lên tới 50.000 đồng/thẻ. Còn ở khu vực khám xuất nhập cảnh BV Chợ Rẫy cũng xuất hiện cò chạy khám sức khỏe xuất nhập cảnh với giá tính bằng USD. Một bác sĩ thẳng thắn nói: “Nếu không có sự tiếp tay của bác sĩ làm sao “cò” hoành hành?”.

Chị Lê Thị Vân (quận 2) đưa mẹ vào một bệnh viện lớn ở quận Bình Thạnh. Khi đến phòng nội soi dạ dày, chị thấy nhân viên kêu tên hết người này đến người khác vào khám, thậm chí có những bệnh nhân đến sau nhưng vẫn được gọi tên vào trước, còn tên mẹ chị thì chờ mãi chẳng thấy kêu, dù bà cụ là đối tượng ưu tiên vì đã hơn 80 tuổi. Tìm hiểu, chị Vân mới vỡ lẽ, nhiều người bệnh đến sau nhưng đã kẹp tiền vào sổ khám chữa bệnh hoặc hồ sơ rồi nộp vào nên được nhân viên phòng khám gọi trước.

Không dịch vụ miễn ưu tiên

Trong khi đang đối mặt với sự quá tải, nhiều bệnh viện ra sức mở dịch vụ từ khám bệnh, giường nằm đến phẫu thuật. Không ít bệnh nhân phản ánh, khi đến điều trị tại các bệnh viện, vì phải chờ đợi lâu nên bác sĩ gợi ý “làm dịch vụ” cho nhanh. Hiện giá một số dịch vụ khám, điều trị tại bệnh viện công đã ngang ngửa bệnh viện tư, thậm chí cao hơn.
Tại BV Nhân dân Gia Định, chụp MRI hết 2 triệu đồng không có thuốc cản quang, còn nếu có thuốc là 2,5 triệu đồng. Trong khi đó, tại Bệnh viện tư nhân Hoàn Mỹ giá chụp MRI cũng dao động từ 2,3 - 2,6 triệu đồng/lần. Đặc biệt, giá khám dịch vụ tại các bệnh viện công đã bị “biến tướng” một cách bất hợp lý.

Tại BV Nguyễn Tri Phương, khám thông thường cho người bệnh không có BHYT là 30.000 đồng, khám yêu cầu là 70.000 đồng/lần, khám theo yêu cầu có đích danh bác sĩ là 100.000 đồng. Tại BV Chợ Rẫy nếu không có BHYT, biểu giá ở đây có 3 mức dịch vụ: 30.000 đồng, 50.000 đồng và 75.000 đồng. Chưa hết, các loại dịch vụ khác trong bệnh viện công cũng được tận dụng hết mức như giường dịch vụ, phẫu thuật, chỉ định bác sĩ điều trị theo yêu cầu... Vì thế mà có chuyện đáng buồn tại một số bệnh viện lớn xảy ra tình trạng, cũng là một bệnh nhân, cũng đã có chỉ định mổ nhưng nếu bệnh nhân chịu chi tiền để đăng ký điều trị mổ dịch vụ sẽ được mổ sớm, còn nếu đăng ký mổ theo chương trình thì chờ không biết đến bao giờ.

Trong khi đó, tại các bệnh viện công, cơ sở vật chất, trang thiết bị và lương bác sĩ đều được tính vào ngân sách. Nhiều chuyên gia y tế bức xúc vì dịch vụ trong bệnh viện công chỉ “vỗ béo” các bác sĩ, còn bệnh nhân thiệt thòi và chịu bất công.

Quá tải đến... sinh bệnh

Đã điều trị hơn 3 tuần nay nhưng vết thương sau phẫu thuật sỏi tiết niệu của bệnh nhân N.H.Anh (ngụ quận Thủ Đức, TPHCM) vẫn chưa lành mà còn có dấu hiệu lở loét, mưng mủ. Mặc dù đã được chăm sóc hậu phẫu tích cực nhưng theo các bác sĩ, nhiều khả năng bệnh nhân bị nhiễm trùng vết mổ do vi khuẩn.
BS Huỳnh Văn Bình, Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức BV Nhân dân Gia Định TPHCM nói: “Bên cạnh nhiễm trùng vết mổ, viêm phổi là một trong những bệnh thường gặp nhất đối với bệnh nhân do các loại ổ vi trùng, vi khuẩn có trong bệnh viện gây ra. Trong đó, quá tải được xem là một trong những nguyên nhân chính”. 

Một cuộc khảo sát hàm lượng vi sinh vật có trong không khí của 33 phòng mổ, phòng hồi sức tại 13 bệnh viện ở TPHCM mới đây cho kết quả tỷ lệ không đạt tiêu chuẩn là 78,8%. Theo TS Lê Thị Anh Thư, Trưởng khoa Chống nhiễm khuẩn BV Chợ Rẫy, nhiễm trùng bệnh viện tập trung cao ở khu vực hồi sức cấp cứu và ngoại khoa. Vi khuẩn có thể có trong những dụng cụ chăm sóc bệnh nhân, dụng cụ ở phòng mổ, áo của phẫu thuật viên, tay nắm cửa phòng, người nhà ra vào tiếp xúc với bệnh nhân và ngay cả những dụng cụ trong phòng bệnh nhân hoặc máy điều hòa không khí lâu ngày không lau rửa.

Tình trạng này đang khiến mỗi năm có trên 600.000 bệnh nhân mắc bệnh và không ít trong số đó phải nằm viện kéo dài, tốn tiền điều trị. Theo PGS-TS Lê Hoàng Ninh, Viện trưởng Viện Vệ sinh y tế công cộng TPHCM, sự phát sinh vi khuẩn nhiễm trùng làm cho BV trở thành một nơi đầy mầm bệnh. Bệnh nhân là đối tượng đặc biệt dễ bị nhiễm trùng bởi lẽ họ đã bị suy yếu vì bệnh tật, thương tổn hoặc sức đề kháng giảm.
 
Theo SGGP