Đây là lời khẳng định của Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh chủ trì tại Hội nghị giao ban quý III/2015 giữa Bộ Y tế và BHXHVN vào sáng 4/11/2015.

Tham dự Hội nghị có,  Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn; các Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đỗ Văn Sinh, Nguyễn Minh Thảo; đại diện lãnh đạo Vụ, Cục, đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam và Bộ Y tế; BHXH Bộ Quốc phòng…

Hội nghị nhằm đánh giá tình hình thực hiện BHYT 9 tháng đầu năm 2015, xác định các nhiệm vụ trọng tâm trong quý IV để đạt các chỉ tiêu thực hiện chính sách BHYT trong năm 2015.

Tích cực triển khai thực hiện Luật BHYT

Năm 2015 là năm đầu tiên triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã phối hợp tổ chức các hội nghị triển khai thực hiện và thực hiện Kế hoạch số 82/KH-BYT ngày 28/01/2015 về việc kiểm tra việc triển khai thực hiện tại 20 tỉnh, thành phố. Qua kiểm tra cho thấy, BHXH các tỉnh, thành phố đã chủ động phối hợp với Sở Y tế tham mưu với Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị của Tỉnh ủy và Kế hoạch triển khai thực hiện Luật BHYT trên địa bàn.

Tính đến ngày 30/9/2015, hầu hết các tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch, quyết định, công văn về việc triển khai Luật BHYT, xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu phát triển đối tượng đến từng huyện, xã. UBND các tỉnh còn thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Luật BHYT từ tỉnh đến huyện.

Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị số 05/CT-TTg ngày 02/4/2015 về tăng cường thực hiện BHXH và BHYT; Quyết định số 1584/QĐ-TTg ngày 14/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương tích cực triển khai thực hiện, phấn đấu năm 2015 đạt trên 75% dân số có thẻ BHYT như Quyết định của Thủ tướng giao.

Phát biểu tại hội nghị giao ban,  ông Lê Văn Khảm, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT Bộ Y tế chỉ rõ, một trong những hạn chế trong triển khai thực hiện Luật BHYT là sự vào cuộc còn chậm trễ của UBND một số địa phương. Theo báo cáo tổng hợp của Bộ Y tế, hiện mới có 35/63 tỉnh, thành phố báo cáo đã thành lập Ban chỉ đạo, tổ chức hướng dẫn UBND lập danh sách tham gia BHYT theo hộ gia đình. Một số địa phương vẫn có tình trạng giao việc cho Sở Y tế, BHXH nên việc triển khai Luật, kê khai, lập danh sách theo hộ gia đình còn lúng túng. Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa Sở Y tế và cơ quan BHXH chưa chặt chẽ nên vẫn còn vướng mắc trong phân bổ số lượng, đối tượng đăng ký KCB ban đầu tại mỗi cơ sở y tế. Tuy nhiên, ông Khảm cũng cho rằng, Bộ Y tế cũng cần có hướng dẫn chi tiết về mặt kỹ thuật để Sở Y tế và BHXH các địa phương thực hiện.

Để tháo gỡ các khó khăn và phấn đấu đạt chỉ tiêu phát triển đối tượng trong năm 2015, BHXH Việt Nam đã chủ động, tích cực phối hợp với Bộ Y tế và các Bộ, Ngành liên quan xây dựng và sửa đổi các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật BHYT sửa đổi, bổ sung; Đồng thời, đã ban hành nhiều văn bản tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện Luật BHYT trong 09 tháng đầu năm 2015.

Đối tượng tham gia BHYT đạt 73,91 bao phủ dân số

Chính phủ giao chỉ tiêu thực hiện bao phủ BHYT năm 2015 cho UBND các tỉnh, thành phố là 75,4%.

Tính đến tháng 09/2015, số đối tượng tham gia BHYT khoảng 67,4 triệu người, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 73,91% dân số, trong đó có 08 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ bao phủ trên 90% dân số: Lào Cai (97,06%), Điện Biên (97,06%), Hà Giang (96,71%);  có 10 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ bao phủ BHYT từ 80% đến dưới 90% dân số, có 22 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ bao phủ BHYT từ 70% đến dưới 80% dân số, có 19 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ bao phủ BHYT từ 60% đến dưới 70% dân số, 4 tỉnh, thành phốđạt tỷ lệ BHYT dưới 60%. Như vậy, so với chỉ tiêu Chính phủ giao còn thiếu 1,49%.

Theo báo cáo nhanh của BHXH các tỉnh, thành phố, tỉ lệ chưa tham gia BHYT tập trung tại các nhóm là người lao động và người sử dụng lao động (21,7% tương ứng 3 triệu người trong đó chủ yếu là người lao động làm việc trong các doanh nghiệp hoạt động theo Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư). Nhóm ngân sách nhà nước đóng là 3,3% tương ứng 01 triệu người, chủ yếu tập trung ở nhóm người đang sinh sống ở vùng đặc biệt khó khăn và nhóm người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo (hơn 50% đối tượng người đang sinh sống tại xã đảo chưa có thẻ BHYT). Nhóm đối tượng đóng, ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng 21,9% tương ứng hơn 4 triệu người. Trong đó, người thuộc hộ gia đình cận nghèo là 22,2% tương ứng 600 ngàn người cận nghèo chưa tham gia BHYT; học sinh, sinh viên là 15,1% tương ứng 2,1 triệu học sinh, sinh viên chưa tham gia BHYT; người thuộc hộ gia đình có mức sống trung bìn là 96,1% chưa tham gia tương ứng 1,5 triệu người. Đối tượng hộ gia đình, có tới 67,4% đối tượng chưa tham gia theo hộ gia đình BHYT tương ứng 16,2 triệu người không tham gia BHYT.

Tuy nhiên, báo cáo cũng nêu rõ, một số tỉnh có tỷ lệ bao phủ dưới 60% dân số như Bạc Liêu (50,27%), Hậu Giang (56,2%), Kiên Giang (57,46), Đồng Tháp (57,6). Trong số các nguyên nhân một số tỉnh không đạt được tỷ lệ tham gia, nổi cộm hơn cả là đối với nhóm người lao động và người sử dụng lao động do tình trang doanh nghiệp nợ đóng, trốn đóng BHYT diễn ra khá phổ biến, theo thống kê có trên 40% doanh nghiệp còn nợ đóng, trốn đóng BHYT; Tình hình kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, nhiều doanh nghiệp giải thể hoặc kinh doanh không có lãi, không ít doanh nghiệp thực hiện sản xuất theo mùa vụ nên số lao động không ổn định; Nhóm đối tượng học sinh, sinh viên mặc dù đã được tạo điều kiện thuận lợi về phương thức đóng BHYT (đóng 02 lần hoặc 3 lần/năm học) nhưng vẫn còn nhiều học sinh, sinh viên có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, nhiều gia đình đông còn nên không thể tham gia BHYT. Đối với người thuộc hộ gia đình làm ruộng, lâm, ngư và diêm nghiệp (chiếm khoảng 35% trên tổng sô hộ gia đình), mặc dù thủ tục xác định thuận lợi và được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng, nhưng hầu như người dân chưa biết đến chính sách này, nhiều địa phương chưa quan tâm đến đối tượng này. Bên cạnh đó, khi tham gia BHYT tại nhóm này thì không được giảm mức đóng nên việc phát triển đối tượng này cũng gặp nhiều khó khăn. Đối tượng hộ gia đình: đối tượng này có thu nhập không ổn định, nhận thức của người dân còn hạn chế, vẫn mang tư tưởng khi có bệnh mới mua thẻ BHYT. Hiện nay, chưa có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận xã đảo, huyện đảo thuộc các tỉnh (chỉ có tỉnh Quảng Nam có quyết định công nhận), do đó nhiều địa phương chưa thực hiện mua thẻ cho nhóm đối tượng này….

Quyết liệt triển khai đồng bộ nhiều giải pháp

Các đại biểu tham gia Giao ban đã đề xuất nhiều giải pháp để thực hiện mục tiêu đạt 75% dân số tham gia BHYT. Trưởng Ban thực hiện chính BHYT, BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn đề xuất tập trung phát triển nhóm đối tượng học sinh, sinh viên tại các tỉnh đang có tỷ lệ bao phủ thấp (tỷ lệ tham gia BHYT dưới 80%) như Bạc Liêu (66,9%), Bình Phước (77,1%), Cà Mau (77,5%), Cao Bằng (74,2%), Đắk Nông (72,4%), Đồng Tháp (78,3%), Quảng Trị (60,9%), Sóc Trăng (47,7%), Thanh Hóa (65,5%0, Yên Bái (53,9%)…

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu tại hội nghị giao ban

TheoBộ Y tế, nhiệm vụ trọng tâm trong Quý VI năm 2015 là phải đạt tỷ lệ bao phủ BHYT 75%. Đại diện Bộ Y tế đề xuất các giải pháp chủ yếu: tập trung tuyên truyền, vận động tăng tỷ lệ tham gia BHYT theo hộ gia đình, tăng tỷ lệ bao phủ theo các nhóm đối tượng (cận nghèo, nông dân có mức sống trung bình, người lao động trong các doanh nghiệp, học sinh, sinh viên…). Riêng với triển khai tham gia BHYT theo hộ gia đình, được sự đồng ý của Bộ Tư pháp, Bộ Y tế phối hợp với BHXH Việt Nam sẽ báo cáo Chính phủ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phương án thực hiện BHYT hộ gia đình linh hoạt theo hướng: các thành viên theo hộ gia đình đều bắt buộc tham gia BHYT, tuy nhiên chấp nhận phát hành thẻ cho từng thành viên mà không bắt buộc toàn bộ gia đình phải tham gia cùng thời điểm, đồng thời vẫn giảm trừ mức đóng cho những thành viên tiếp theo. Hai ngành thống nhất tăng cường chỉ đạo, kiểm tra các tỉnh có tỷ lệ bao phủ dưới 60% dân số (Cần Thơ, Nam Định, Tiền Giang, Cà Mau, Đồng Tháp, An Giang, Bình Thuận, Bạc Liêu, Tây Ninh, Kiên Giang). Đồng thời tiếp tục thanh tra, kiểm tra việc thực hiện Luật, thực hiện các quy định về KCB thanh quyết toán chi phí KCB BHYT.

Song song với đó, Bộ Y tế và các Bộ, ngành liên quan sẽ hoàn thiện các Thông tư sửa đổi, bổ sung các Thông tư hiện hành, cũng như hoàn thiện, trình ban hành các Thông tư mới để đảm bảo có hiệu lực từ ngày 1/1/2016. Bên cạnh phân hạng các bệnh viện, Bộ cũng sẽ gấp rút hoàn thiện các tiêu chí xác định “hạng” của các Trung tâm y tế, trung tâm y tế có tổ chức KCB. Bên cạnh đó, phối hợp triển khai Đề án ứng dụng CNTT trong quản lý KCB và thanh toán BHYT, phấn đấu thực hiện kết nối hệ thống thông tin quản lý KCB và thanh toán BHYT qua mạng điện tử để quản lý, giám định, thanh toán BHYT kịp thời trước ngày 1/1/2016. Đặc biệt, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách dưới nhiều hình thức: tọa đàm, giao lưu trực tuyến về BHYT, thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Thứ trưởng, TGĐ BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh phát biểu tại hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị Giao ban, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh, BHXH Việt Nam đã và đang quyết liệt triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện chính sách BHYT. Công tác cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, lập danh sách hộ gia đình tham gia BHYT,… đang triển khai và bước đầu có kết quả. Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh, đa dạng hóa hình thức tuyên truyền. Mỗi cán bộ BHXH, mỗi đại lý thu BHYT đều là những kênh tuyên truyền tích cực nhằm chuyển tải chính sách BHYT đến với người dân. Tổng Giám đốc đề nghị Bộ Y tế khẩn trương đẩy mạnh công tác chỉ đạo các hoạt động thuộc thẩm quyền để việc thực hiện chính sách BHYT được thuận lợi.

Phát biểu kết luận giao ban, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thống nhất với các đề xuất, kiến nghị của BHXH Việt Nam trong thực hiện chính sách BHYT thời gian tới. Bộ trưởng Bộ Y tế giao các đơn vị trực thuộc trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình giao phối hợp chặt chẽ với BHXH Việt Nam triển khai toàn diện chính sách BHXH. Bộ Y tế tiếp tục phối hợp chặt chẽ, linh hoạt với BHXH Việt Nam trong thực hiện Luật BHYT, quyết liệt thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân./.