Cùng với sự phát triển của y học hiện đại, nhiều dạng bệnh, mà đặc biệt là các chứng thần kinh nhẹ với các biểu hiện khó phân biệt với biểu hiện của người b́nh thường đă được xác định. Sự tồn tại của những khủng hoảng dạng này đôi khi không được nhận biết có thể gây ra những hậu quả xấu cho những người sống xung quanh và xă hội. Tạp chí Live Science đă thống kê một số dạng bệnh khủng hoảng tâm, sinh lư cần sớm được nhận biết.
Hội chứng khủng hoảng tự yêu bản thân
Hội chứng khủng hoảng tự yêu bản thân (narcissistic personality disorder) là một dạng bệnh xuất hiện và được đưa vào danh sách các dạng bệnh thần kinh. Đây là dạng bệnh thần kinh mà biểu hiện của nó là người bệnh luôn tự cho rằng mọi điều thuộc về ḿnh là đúng, hoặc hành xử một cách thái quá, độc đoán tuỳ hứng cá nhân mà không bao giờ đồng t́nh với ư kiến của người nào khác. Kiểu hành xử này có liên quan đến biểu hiện của chứng tâm thần nhưng ở mức nhẹ. Có tới một nửa trong số những người được chẩn đoán mắc chứng tự yêu bản thân đặt ra các tiêu chuẩn cho người khác và sắp xếp để họ hành động theo ư muốn của ḿnh, đơn giản như việc ép họ cùng tham gia vở kịch do chính người bệnh dựng lên. Dạng khủng hoảng này được xem là một thách thức lớn đối với các nhà khoa học trong năm 2010, bởi riêng việc phân biệt biểu hiện của bệnh với tính cách của người độc đoán là một điều không dễ dàng.
Dạng khủng hoảng đa nhân cách (Dissociative Identity Disorder)
Được nhắc đến lần đầu trong cuốn sách nổi tiếng có tên “Sybil” vào năm 1973 và trở thành phim vào năm 1976. Câu chuyện về Shirley Mason, một bệnh nhân tâm thần với 16 tính cách độc lập khác nhau do hậu quả của việc bị lạm dụng thể chất và t́nh dục từ khi c̣n nhỏ chính là câu chuyện khiến cho nhiều người có cái nh́n nghiêm túc hơn về dạng bệnh đáng sợ này. Năm 1995, một chuyên gia thần kinh học người Mỹ tên là Herbert Spiegel đă đề cập trong cuốn sách của ḿnh về nguyên nhân, nguồn gốc xuất hiện các dạng tính cách khác nhau trong cùng một con người. Mỗi một biến cố gây ấn tượng mạnh trong cuộc đời có thể tạo nên ở người bệnh một tính cách của một con người khác nhau, có tên gọi riêng và đôi khi những tính cách cùng trú trong một thân xác con người đó lại không hề biết đến sự tồn tại của nhau.
Chứng hiếu động thái quá mất tập trung (attention deficit hyperactivity disorder – ADHD)
Là dạng khủng hoảng thường xuất hiện ở trẻ nhỏ. Những đứa trẻ bị mắc chứng hiếu động thái quá mất tập trung thường gặp các vấn đề rắc rối khi phải ngồi im một chỗ, tập trung hay kiểm soát sự bốc đồng của chính bản thân. Nh́n chung, người bệnh không thể ngồi im, không thể tập trung vào việc ǵ và thường có biểu hiện bốc đồng thái quá.
Dạng khủng hoảng lưỡng cực (Childhood bipolar disorder)
Được miêu tả với các biểu hiện: thường xuyên thay đổi giữa hai trạng thái là tự ḱm nén và trạng thái dễ bị kích động. Từ năm 1994 - 2003, số các bác sĩ gặp phải các bệnh nhân bị mắc khủng hoảng lưỡng cực đă tăng gấp 40 lần. Chủ yếu bệnh nhân ở độ tuổi c̣n nhỏ. Dạng khủng hoảng lưỡng cực khiến cho bệnh nhân dễ rơi vào cảm giác khó chịu, dễ cáu kỉnh. Người lớn dễ nhầm lẫn t́nh trạng này với những thay đổi do quá tŕnh phát triển thể chất và thay đổi tâm sinh lư của trẻ.
Dạng khủng hoảng esperger
Vào năm 1994, dạng bệnh này bắt đầu được phát hiện và biết đến với các biểu hiện: người bệnh vẫn tỏ ra thông minh, khả năng ngôn ngữ và giao tiếp tốt, song lại “nghèo” về kỹ năng xă hội dẫn tới t́nh trạng thần kinh nhẹ. Nghiên cứu về Esperger và dạng bệnh tự kỷ chức năng mức độ cao (high – functioning autism), các nhà khoa học Mỹ đă thất bại trong việc t́m ra cách chẩn đoán hai dạng bệnh này, bởi chúng có quá nhiều biểu hiện giống nhau.
Dạng bệnh đồng tính Homosexuality
Thực chất là một trong các dạng bệnh tâm thần sinh lư. Trường hợp đồng tính luyến ái đầu tiên được phát hiện vào năm 1973 với các biểu hiện: bị cuốn hút về ham muốn t́nh dục với người cùng giới. T́nh trạng đồng tính thông thường xảy ra do sự lệch lạc về hormon giới tính trong cơ thể con người.
Dạng bệnh nghiện t́nh dục
Theo Hiệp hội theo dơi sức khoẻ t́nh dục của Mỹ, dạng khủng hoảng nghiện t́nh dục có biểu hiện là sự thiếu kiểm soát trong văn hoá ứng xử t́nh dục của con người. Người bệnh thường xuyên theo đuổi ư nghĩ về t́nh dục, bị ám ảnh bởi vấn đề này kể cả khi họ không muốn nghĩ về nó. Bệnh kéo dài có thể dẫn người bệnh tới t́nh trạng không thể kiểm soát bản thân và dễ dẫn tới phạm tội hiếp dâm, cưỡng dâm người khác giới.
Dạng khủng hoảng mất phân biệt giới tính
Biểu hiện của dạng bệnh thần kinh này là việc người bệnh cảm thấy giới tính hiện tại của họ không phù hợp với chính con người và vấn đề tâm lư của họ. Bệnh thường xuất hiện ngay từ khi người bệnh c̣n nhỏ tuổi. Những đứa trẻ bị mắc chứng bệnh này thường không thể nhận thức được giới tính của chính bản thân ḿnh, bé trai th́ thường có xu hướng tự nhận ḿnh là con gái, trong khi đó ở bé gái, bệnh biểu hiện ở tâm lư muốn làm con trai.
Chứng động kinh
Động kinh là một trong những chứng bệnh kỳ lạ được phát hiện khá sớm. Khi phát hiện, bệnh từng được xem là dạng bệnh chủ yếu xuất hiện ở phụ nữ. Phần lớn do t́nh trạng đau khổ thái quá dẫn tới việc người đó bị nổi điên, co giật... và bị các dấu hiệu như mất khả năng nhận thức, sức khoẻ suy yếu, không ḱm nén được cảm xúc, trạng thái tinh thần... Nhiều người nhầm tưởng các triệu chứng của bệnh với t́nh trạng người bệnh do đau khổ quá mà có các biểu hiện đó.
Cách điều trị chủ yếu đối với bệnh động kinh đ̣i hỏi sự kiên nhẫn của các bác sĩ trong thời gian tương đối lâu dài. Phương pháp chủ yếu là hướng dẫn người bệnh để họ có chế độ nghỉ ngơi, thư giăn hợp lư, bảo đảm sức khoẻ và trấn an họ về tinh thần, song khó có thể chữa trị dứt điểm hoàn toàn.
Ngọc Hà (Theo Lives Science)
Từ 'www.suckhoedoisong.vn'
