Trên thực tế hiện nay, việc bán thuốc tại các nhà thuốc tư nhân khá là dễ dãi, trong đó việc tư vấn cho bệnh nhân đổi sang một loại thuốc khác với thuốc trong đơn cũng gây không ít bức xúc. Dưới đây là một số ý kiến về vấn đề này.

TS. Nguyễn Hoàng Ngọc – PGĐ Trung tâm đột quỵ não BVTWQĐ 108: Chúng tôi cần các nhà thuốc bán thuốc đúng theo đơn đã kê

Khi kê đơn thuốc cho bệnh nhân, bác sĩ chúng tôi đã cân nhắc và kết hợp các điều kiện của từng bệnh nhân như tình  trạng bệnh lý kết hợp, nguy cơ dị ứng và phản ứng thuốc, các chỉ định cũng như chống chỉ định và tất nhiên cũng dựa vào cả điều kiện kinh tế của từng bệnh nhân... để đưa ra một đơn thuốc hợp lý và có lợi nhất cho bệnh nhân. Vì vậy, nguyện vọng của chúng tôi là các nhà thuốc hãy bán thuốc cho bệnh nhân theo đơn đã kê. Một hoạt chất có thể có rất nhiều tên thương mại khác nhau do các hãng dược sản xuất, nhưng không phải cùng một hoạt chất mà các loại thuốc đều có chất lượng như nhau. Bởi chất lượng thuốc còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có cả uy tín của nhà sản xuất.

Các dược sĩ hiểu biết về thuốc, nhưng việc sử dụng thuốc đó như thế nào cho bệnh nhân thì nên để các bác sĩ quyết định, bởi bác sĩ mới là người biết về bệnh tình của bệnh nhân. Ví dụ, cùng một nhóm nonsteroid, nhưng với bệnh nhân này thì có thể dùng diclofenac, bệnh nhân khác lại phải chuyển sang dùng meloxicam, vì còn phụ thuộc vào yếu tố bệnh lý ở đường tiêu hóa của bệnh nhân. Hơn nữa, xét về mặt kinh tế y học thì khi bệnh nhân được dùng một loại thuốc có giá thành cao, nhưng sức khỏe của họ mau ổn định thì rõ ràng là có lợi hơn so với việc sử dụng một loại thuốc có giá thành thấp, nhưng bệnh kéo dài làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Thực tế lâm sàng chúng tôi thấy có một số kháng sinh cùng hoạt chất gốc, tuy nhiên các biệt dược của những nhà sản xuất có uy tín thì hiệu quả điều trị rất rõ rệt, đặc biệt với các chế phẩm dạng tiêm. Với những dạng thuốc viên cùng hoạt chất nhưng của các hãng khác nhau, các bệnh nhân cũng nhận thấy sự khác biệt rõ rệt. Đặc biệt ở tác dụng phụ của thuốc thường hay gặp hơn ở nhóm thuốc của hãng sản xuất này nhưng lại hiếm gặp hơn của hãng sản xuất thuốc khác...

Việc kê đơn thuốc như thế nào còn phụ thuộc vào hoàn cảnh kinh tế của bệnh nhân. Nhưng với những bệnh cần cấp cứu, ưu tiên số một vẫn phải là các loại thuốc tốt nhất, dù giá thành cao. Chính vì vậy, tôi xin nhắc lại là để điều trị cho bệnh nhân hiệu quả, các nhà thuốc không nên tư vấn cho bệnh nhân chuyển sang dùng thuốc khác, dù nó có cùng nhóm hoặc cùng hoạt chất.

Chị Nguyễn Ngọc Tú – Bạch Mai, Hà Nội: Đã từng bị dị ứng vì dùng sang thuốc khác

Trước đây tôi từng nghĩ rằng các loại thuốc có cùng dòng chữ nho nhỏ ở phía dưới (mà sau này tôi được biết chuyên môn gọi là hoạt chất) giống nhau thì thuốc có tác dụng như nhau, còn các tên thương mại do các hãng dược khác nhau sản xuất là không quan trọng. Nhưng hồi năm ngoái tôi bị bệnh ngoài da, tôi đi khám bệnh và mang đơn thuốc của bác sĩ ra hiệu thuốc để mua. Trong 4 loại thuốc bác sĩ kê thì có một loại nhà thuốc hiện không có mà trên thị trường hiện nay cũng rất hiếm vì lâu nay không nhập khẩu về. Rồi họ tư vấn cho tôi sang một loại thuốc khác và nói rằng tác dụng cũng giống thuốc kia, cũng bôi trước khi đi ngủ. Thế là tôi tặc lưỡi nghe theo... Về nhà tôi bôi thuốc theo hướng dẫn, đến sáng hôm sau thấy mặt bị sưng và đỏ, những chỗ da bôi thuốc bị sưng phồng lên. Vội đến bác sĩ hỏi lại, bác sĩ bảo: “Sao kê đơn một đằng lại mua thuốc một nẻo?”... Thế là tôi lại phải dùng thêm thuốc chống dị ứng. Sau lần ấy, tôi tìm hiểu thêm về thuốc và có thêm ít kiến thức rằng thuốc không phải chỉ có hoạt chất là đủ mà còn có tá dược, công nghệ bào chế,  quá trình kiểm nghiệm...

Vừa rồi nghỉ hè, tôi đưa con đi khám mắt, cháu bị cận thị. Ngoài đơn kính, bác sĩ còn kê đơn thuốc cho cháu, có đến 4 loại thuốc vừa uống vừa nhỏ mắt. Tôi ra hiệu thuốc gần nhà mua thuốc nhưng họ không có loại thuốc nhỏ mắt trong đơn, họ cũng tư vấn cho tôi rằng đấy là thuốc bổ mắt và có thể dùng sang một loại khác cũng có tác dụng tương tự. Nhưng với kinh nghiệm và sự hiểu biết của mình, tôi từ chối lời tư vấn. Có lẽ hiệu thuốc của bệnh viện mắt sẽ có đầy đủ các loại thuốc mà con tôi cần...

DS. Phan Thị Nhị - nhà thuốc Thái Hoàng: Bán thuốc theo đơn là mong muốn của chúng tôi

Bán thuốc theo đơn là mong muốn chính đáng của bác sĩ, dược sĩ cũng như bệnh nhân. Tuy nhiên, trên thực tế ở mỗi đơn thuốc các bác sĩ thường kê theo tên biệt dược mà không kèm tên gốc. Một dược chất trong công thức phối hợp hai hoặc ba hay nhiều hoạt chất thì có vài chục, thậm chí vài trăm biệt dược khác nhau. Đó là tên thương mại do các công ty dược sản xuất. Ở mỗi nhà thuốc rất khó có đủ các loại  biệt dược và nếu chỉ bán thuốc đúng tên biệt dược trong đơn thuốc thì không có đủ thuốc để bán cho bệnh nhân đồng thời người bệnh sẽ rất vất vả mới có thể mua đúng thuốc có tên đó. Vì thế chúng tôi rất muốn tư vấn cho người bệnh dùng sang một loại biệt dược khác có cùng hàm lượng dược chất, cùng tác dụng và thậm chí là rẻ tiền hơn. Tuy nhiên bệnh nhân đa phần ít hiểu biết về bệnh tật và thuốc nên rất tin tưởng vào đơn thuốc do bác sĩ kê, do vậy họ thường không chấp nhận sự tư vấn của chúng tôi. Và để mua được thuốc đúng tên biệt dược thì bệnh nhân có thể phải đi rất nhiều nhà thuốc mới mua được. Vì vậy, chúng tôi mong muốn khi kê đơn thuốc, ngoài tên biệt dược đã kê thì bác sĩ nên mở ngoặc tên hoạt chất để chúng tôi thuận lợi hơn trong việc tư vấn dùng thuốc và cũng tránh cho bệnh nhân khỏi phải đi nhiều nơi mới mua được đủ thuốc.

Thu Hà (thực hiện)
Từ suckhoedoisong.vn